Γενική Περιγραφή

Το Μουσείο της ΓΥΣ, στεγάζεται εντός των κτιριακών της εγκαταστάσεων, στο Πεδίο Άρεως, οδός Ευελπίδων 4, Στρατόπεδο «Παπαρρόδου». Αποτελείται από δύο αυτοτελείς εκθεσιακούς χώρους.

Το Μουσείο επισκέπτονται σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φοιτητές και τμήματα ακαδημαικών σχολών με σχετικό γνωστικό αντικείμενο, τμήματα στρατιωτικών σχολών, επίσημοι επισκέπτες της ΓΥΣ, καθώς και κάθε άλλος ενδιαφερόμενος.

Η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, η οποία ιδρύθηκε το 1889, αποτελεί την Χαρτογραφική Υπηρεσία της χώρας με την μακροβιότερη ιστορία με σημαντικό ρόλο κυρίως κατά τον 19ο αιώνα στην διεκδίκηση και επέκταση συνόρων της χώρας.

Στην κεντρική αίθουσα τα εκθέματα περιλαμβάνουν Γεωδαιτικά - Τοπογραφικά όργανα και συναφή εξοπλισμό, Ιστορικούς χάρτες, Τοπογραφικά διαγράμματα, Αεροφωτογραφίες - Φωτομωσαϊκά, αποσπάσματα από το διαχρονικό αρχείο των γεωδαιτικών μετρήσεων στην ύπαιθρο, τεχνικά εγχειρίδια εποχής, φωτογραφικό υλικό και το ιστορικό αρχείο της βιβλιοθήκης.

Στο Μουσείο εκτιθεται ένας απο τους τρείς βασικούς χάρτες του νέου κράτους μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα που εκδόθηκε με πρωτογενείς χαρτογραφικές εργασίες στην Ελλάδα, ο «Γενικός Χάρτης του Βασιλείου της Ελλάδας» σε κλίμακα 1:200.000 του 1885όπου παρατηρούμε την τότε ελεύθερη Ελλάδα, το διακεκομμένο οδικό δίκτυο και τον Ισθμό της Κορίνθου (δεν είχε ανοίξει ακόμα).O χάρτης συνοδεύεται από υπόμνημα στατιστικών στοιχείων πληθυσμού βάση απογραφών ετών 1879-1883 της τότε ελεύθερης Ελλάδας τυπωμένος το 1889 , ο οποίος έφτανε το 1.945.762. Η εργασία αυτή αποτελεί μέρος της ευρύτερης προσπάθειας για την χαρτογραφική κάλυψη της χώρας σε ενιαία κλίμακα μετά την 2η εδαφική επέκταση το 1881 (ενσωμάτωση Θεσσαλίας, τμήματος της Ηπείρου ανατολικά του Άραχθου ποταμού).

Σημαντικός επίσης είναι και ο Χάρτης Θεσσαλίας και Μακεδονίας (1899-1902) προς χρήση για τις ανάγκες του Μακεδονικού μετώπου κατά την διάρκεια του Α’ ΠΠ και μετά τη λήξη αυτού για την προσάρτηση των εδαφών Μακεδονίας και Θράκης στην ελληνική επικράτεια το 1919.

Ιστορικής σημασίας είναι ο Χάρτης ελληνικού βασιλείου (χάρτης Κέρκυρας) του 1912 που συνδέεται άμεσα με τις χαρτογραφικές εργασίες στα νέα εδάφη που απελευθέρωσε ο Ελληνικός Στρατός το 1912. Η σειρά αυτή αποτελείται από 14 Φύλλα Χάρτη (ΦΧ), τα οποία καλύπτουν βασικά τον εδαφικό χώρο τον εγγύτερο προς τα τότε σύνορα της Ελλάδας, όπως αυτά διαμορφώθηκαν πριν τους Βαλκανικούς πολέμους. Τα “Θεσσαλικά” φύλλα χάρτου θα αποτελέσουν το 1912 τη “χαρτογραφική αιχμή του δόρατος” του στρατεύματος στην πορεία από τα θεσσαλικά σύνορα και τη Μελούνα προς την Ήπειρο και τη Μακεδονία. Στην ίδια κλίμακα, σειρά και ιστορική περίοδο ανήκουν: ο χάρτης της Λάρισας, ο χάρτης Ραψάνη-Τέμπη και ο χάρτης της Αιδηψού.

Η συμβολή της τότε Χαρτογραφικής Υπηρεσίας Στρατού στα χαρτογραφικά δρώμενα της Μικρασιατικής Εκστρατείας αποτυπώνεται σε σειρά χαρτών όπως ο πρωτότυπος χάρτης περιοχής Σμύρνης ΚΟΚΚΙΝΟΚΛΑΔΙ καθώς και ο χάρτης Αχλαδοχώριον.

ΤΣτο Μουσείο εκτίθενται επίσης, ιστορικοί χάρτες περιοχών της Ελλάδος και πανοραμικά διαγράμματα, βιβλιάρια παρατηρήσεων διαφόρων τάξεων απο το 1889 που αφορούσαν μετρήσεις για την κατασκευή τριγωνομετρικών σημείων στα σύνορα, σχεδιαγράμματα τοπογραφικά και πανοραμικά του 1925 απο μαθητές της Σχολής Ευελπίδων και το προσωπικό αρχείο του Τχη Παπαρρόδου,Αξιωματικού της ΓΥΣ ο οποίος έπεσε στις 15 Απρ. 1941 στην Καστοριά αρνούμενος να παραδοθεί στους Γερμανούς.

Στην νέα αίθουσα του Μουσείου εκτίθενται αποκλειστικά φωτογραμμετρικά επιστημονικά όργανα, φωτοθεοδόλιχοι και μηχανές αεροφωτογράφισης - τοπογραφικών μετρήσεων, που χρησιμοποιήθηκαν από τη ΓΥΣ, μαζί με δείγματα χαρτογραφικών προϊόντων που παρήχθησαν από αυτά.