Γενική Περιγραφή
Μετά την κατάργηση της χρησιμοποιήσεως των μονόπλων (άλογα και ημίονοι) από τον Στρατό στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αποφασίσθηκε να δημιουργηθεί μουσείο της Στρατιωτικής Κτηνιατρικής Υπηρεσίας με σκοπό να διαφυλαχθεί μέρος της ιστορικής παράδοσης του Στρατού και να εκτίθεται μουσειακά ο εξοπλισμός και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν παλαιότερα από το Κτηνιατρικό Σώμα στους επισκέπτες αλλά κυρίως στις επερχόμενες γενεές. Το μουσείο αυτό θα ήταν το μοναδικό στο είδος του σε όλο τον Ελλαδικό χώρο.
Η ιδέα της δημιουργίας μουσείου ανήκει στο Γραφείο Κτηνιατρικού της Διευθύνσεως Υγειονομικού του ΓΕΣ το οποίο έθεσε το ζήτημα από το 1991. Ως πλέον κατάλληλη Μονάδα που είχε τις αναγκαίες εγκαταστάσεις και την απαραίτητη συμμετοχή στην ιστορία του Κτηνιατρικού στο Στρατό, επιλέχθηκε το Κέντρο Εκπαιδεύσεως-Νοσηλείας Κτηνιατρικού (ΚΕΝΟΚ) στη Λάρισα.
Σταδιακά έγιναν πρώτα οι αντικαταστάσεις των κεραμοσκεπών σε δύο κτίρια, που προορίζονταν ως μουσειακοί χώροι, ενώ στην Μονάδα συγκεντρωνόταν κτηνιατρικό υλικό που αποσυρόταν από άλλες Μονάδες σε όλη τη χώρα.
Η τελική απόφαση για τη δημιουργία του Μουσείου στο ΚΕΝΟΚ Λάρισας ελήφθη από το ΓΕΣ τον Ιούνιο του 1998 και παράλληλα εγκρίθηκαν τα σχέδια και χρηματοδοτήθηκαν οι απαραίτητες εργασίες για την αξιοποίηση των παλιών κτιριακών εγκαταστάσεων.
Τον Αύγουστο του 1999 άρχισαν οι εργασίες αποκαταστάσεως των κτιριακών εγκαταστάσεων και από το 2005 οι εκθεσιακοί χώροι ήταν έτοιμοι.
Οι εκθεσιακοί χώροι έχουν συνολικό εμβαδόν 600τ.μ. περίπου και αποτελούνται :
1. Από το πεταλουργείο-πεταλωτήριο, το οποίο είναι μοναδικό δείγμα κτίσματος για αυτή την χρήση και διαθέτει πέντε (5) σταθερά καμίνια, αμόνια κ.λπ., εμβαδού 250τ.μ. περίπου και
2. Από ένα τμήμα παλαιού στάβλου μονόπλων με μία συνεχόμενη αίθουσα εκθεμάτων, εμβαδού 350τ.μ. Ο στάβλος έχει όλες τις κατασκευές και τα απαραίτητα μέσα ενσταβλίσεως, όπως χρησιμοποιούνταν παλιά.
Τα εκθέματα που υπάρχουν συγκεντρωμένα στην Μονάδα είναι περίπου 3000 είδη, και όλα έχουν σχέση με την περιποίηση, χρησιμοποίηση και κτηνιατρική περίθαλψη των μονόπλων. Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες εκθεμάτων όπως:
1. Εργαλεία πεταλουργείου
2. Εργαλεία πεταλωτή
3. Διάφορα είδη πετάλων
4. Συλλογές εργαλείων σαγματοποιού
5. Υλικά σαγής και δερματοκομίας μονόπλων
6. Υλικά ενσταβλίσεως και συγκρατήσεως
7. Χειρουργικά εργαλεία νοσοκομείου κτηνών
8. Παλιό φαρμακοεπιδεσμικό υλικό
9. Εργαλεία κτηνιατρικής οδοντιατρικής
10. Διάφορα είδη νομής κτηνών και στρωμνής στάβλου
11. Διάφορα υλικά κτηνιατρικής κλινικής
12. Έντυπο υλικό, βιβλία και φωτογραφικό υλικό
13. Παλιό εργαστηριακό υλικό ελέγχου τροφίμων.
Ιστορικά Στοιχεία
Με την ίδρυση Στρατιωτικής Κτηνιατρικής Υπηρεσίας με Προεδρικό Διάταγμα το 1904 αποφασίσθηκε η συγκρότηση του Νοσοκομείου Κτηνών Νομού Λάρισας. Περισσότερες λεπτομέρειες για το χρονικό διάστημα από το 1912 – 1926 δεν έχουν βρεθεί προφανώς λόγω των γεγονότων της εποχής εκείνης. Το 1926 φαίνεται ουσιαστικά ότι έχει συγκροτηθεί, και υπάγεται στο ΒΣΣ και αποστολή του είναι η περίθαλψη, νοσηλεία, διαφρόντιση, διατροφή μονόπλων, εξειδίκευση των κτηνιάτρων και εκπαίδευση τεχνικών κτηνιατρικού. Ταυτόχρονα, στην Λάρισα μεταφέρθηκε και η Σχολή Εφαρμογής Κτηνιατρικού, η οποία είναι απόγονος της Σχολής Ιππευτικής. Η Σχολή αυτή μεταστάθμευσε το 1955 στην Θεσσαλονίκη μέχρι το 1961 και από εκεί στην Αθήνα όπου το 1969 συγχωνεύτηκε με την Σχολή εφαρμογής Υγειονομικού.
Από το 1945 με την ίδρυση του ΣΚΙ (Σώμα Κτηνιατρικού Ιππωνιών) στη Λάρισα συγκροτείται το 1947 το 972 ΝΚ (Νοσ. Κτηνών) στις παλιές εγκαταστάσεις του Νοσοκομείου Κτηνών Λάρισας μετά από μεγάλες ανακατασκευές οι εγκαταστάσεις αυτές ήταν οι πλέον σύγχρονες και καλύτερα οργανωμένες στη Νοσηλεία Μονόπλων στην Ελλάδα. Συγκροτήθηκαν η Σχολή πεταλωτών Λάρισας, η 984 Ομάδα Ιππωνιών και το 978 ΚΑΙ. Επίσης στο ίδιο στρατόπεδο με τις λοιπές κτηνιατρικές μονάδες εγκαταστάθηκε προερχόμενο από το Α΄ ΚΙ Αθηνών το 979 ΚΙ το 1949 και παρέμεινε σε λειτουργία μέχρι το 1954. Μετά την διάλυση το 1954, του 979 ΚΙ και της Σχολής πεταλωτών, στο στρατόπεδο παραμένει μόνο το 972 ΝΚ και το 978 ΑΚΙ.
Το 1957, το 972 ΝΚ και 978 ΑΚΙ συγχωνεύθηκαν και μετονομάστηκαν σε Β ΓΣΝΚ. Επίσης στο ίδιο στρατόπεδο μεταστάθμευσε στη Λάρισα και η 975 ΠΑΒΚΥ (Προκεχωρημένη Αποθήκη Βάσεως Κτηνιατρικού Υλικού) το 1961 η οποία προήλθε από την 975 ΠΑΚΥ και η οποία ανασυγκροτήθηκε από την ΑΚΥ Θεσσαλονίκης το 1945.
Ταυτόχρονα, το 1962 μεταστάθμευσε στη Λάρισα το 985 ΚΙ προερχόμενο από τη Θεσσαλονίκη. Όλες αυτές οι Μονάδες του Κτηνιατρικού εγκαταστάθηκαν στο Β΄ Στρατόπεδο (Ιππικού) Λάρισας το οποίο μετονομάστηκε σε Στρατόπεδο Μανωλάκη Σαρίμβεη και από το 1996 ονομάζεται Στρατόπεδο Στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα.
Το Στρατόπεδο Σαρίμβεη με την άφιξη το 1962, του 985 ΚΙ της 975 ΠΑΒΚΥ και της Σχολής πεταλωτών (από την Αθήνα) μετατρέπεται σε κτηνιατρικό κέντρο.
Οι μονάδες αυτές ήταν οι πρόδρομοι του Κέντρου Κτηνιατρικού Προκεχωρημένης Βάσεως (ΚΚΠΒ) και μετέπειτα το ΚΕΝΟΚ.
Οι δραστηριότητες των μονάδων ήταν:
α) Η νοσηλεία – διαφρόντιση μονόπλων.
β) Οι ιππωνίες, η προμήθεια ίππων κατάλληλων για τις ανάγκες του στρατεύματος.
γ) Εκπαίδευση κτηνιάτρων.
δ) Εκπαίδευση τεχνικού προσωπικού.
ε) Εκπαίδευση οπλιτών Σ.Κ.Ι..
στ) Εκπαίδευση άλλων οπλιτών άλλων Όπλων και Σωμάτων.
ζ) Εκπαίδευση Αξκών άλλων Όπλων και Σωμάτων.
Οι τελευταίες εξελίξεις
Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από μεταβολές στην οργάνωση του Στρατού (1966), την υπαγωγή του ΣΚΙ στο Υγειονομικό Σώμα (1969), με αποτέλεσμα ανάλογες αναδιαρθρώσεις στην σύνθεση των Κτηνιατρικών Μονάδων και της Κτηνιατρικής υποστηρίξεως γενικότερα.
Παραλλήλως, στην ίδια περίοδο, σημειώνεται στο Β΄ ΓΣΝΚ ιδιαίτερη ανάπτυξη του Μικροβιολογικού Εργαστηρίου, με την επέκταση του Μικροβιολογικού Τμήματος, τη συγκρότηση του χημικού εργαστηρίου και την ανανέωση και συμπλήρωση του επιστημονικού του εξοπλισμού.
Το Κέντρο Κτηνιατρικού Προκεχωρημένης Βάσεως (ΚΚΠΒ)
Το 985 ΚΙ κατά το 1969 με την υπαγωγή του Κτηνιατρικού Σώματος στο Υγειονομικό, συγχωνεύθηκε με το Β΄ ΓΣΝΚ ,975 ΠΑΒΚΥ και Σχολής Πεταλωτών και απετέλεσε το Κέντρο Κτηνιατρικού Προκεχωρημένης Βάσεως (ΚΚΠΒ), από 1-1-1970.
Αποστολή του ΚΚΠΒ
Η νοσηλεία και εκγύμναση των μονόπλων του στρατεύματος.
Η εκπαίδευση του Στρατιωτικού Προσωπικού σε ιππωνιακά αντικείμενα, πετάλωση, πεταλουργία.
Ο έλεγχος των τροφίμων και νερών (υγειονομικός και ποιοτικός), που γινόταν στα στατικά εργαστήρια (μικροβιολογικό και χημικό) και με τα Κινητά Βιολογικά Εργαστήρια (ΚΒΕ).
Το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Νοσηλείας Κτηνιατρικού (ΚΕΝΟΚ)
Τον Ιούλιο του 1979 με διαταγή του ΓΕΣ αποφασίζεται η αναδιοργάνωση και μετονομασία του ΚΚΠΒ κατά την οποία: αναδιοργανώνεται το ΚΚΠΒ με την ένταξη σ’ αυτό του Εμπέδου Αναπληρώσεως Απωλειών Κτηνιατρικού, από το διαλυόμενο Κέντρο Κτηνιατρικού Βάσεως, αναλαμβάνει τις αποστολές του Κέντρου Κτηνιατρικού Βάσεως και μετονομάζεται σε Κέντρο Εκπαιδεύσεως Νοσηλείας Κτηνιατρικού (ΚΕΝΟΚ) από 1-1-1980.
Κατάσταση Μονάδος
Η κατάσταση της Μονάδας σήμερα, σύμφωνα με τον ισχύοντα υπ’ αριθμ. 44-74/97 ΠΟΥ της, είναι: Μονάδα Υγειονομικού (Κτηνιατρικού), διοικητικά και οικονομικά ανεξάρτητη, οργανική της ΜΕΡΥΠ, υπαγόμενη διοικητικά στην ΔΥΓ αυτής.
Η Αποστολή του ΚΕΝΟΚ
Στην Διεύθυνση Εκτροφής και Νοσηλείας Στρ. Σκύλων, ανατίθεται η εκτροφή, εκπαίδευση και επιλογή στρατιωτικών σκύλων, καθώς και η δευτεροβάθμια περίθαλψη Στρ. Σκύλων Μονάδων ΖΕ/ΜΕΡΥΠ. Με την Διεύθυνση Εργαστηρίων και το εξειδικευμένο προσωπικό που υπηρετεί στο Μικροβιολογικό εργαστήριο εκτελούνται Μικροβιολογικές εξετάσεις στα τρόφιμα και στα νερά που προορίζονται για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Δυνατότητες
Νοσηλεία 18 τουλάχιστον Σκύλων στην ειρήνη και στον πόλεμο. Εκτροφή και εκπαίδευση μέχρι 130 σκύλων ετησίως περίπου. Έλεγχος τροφίμων Μακροσκοπικός και Εργαστηριακός (Μικροβιολογικός, Χημικός). Συνδρομή και συνεργασία με δημόσιες Υπηρεσίες μετά από διαταγή των προϊστάμενων σχηματισμών.
ΜΟΥΣΕΙΟ
Με απόφαση του ΓΕΣ κατόπιν εισηγήσεων του ΚΕΝΟΚ αποφασίσθηκε η ίδρυση Μουσείου με την ονομασία Μουσείο Στρατιωτικής Κτηνιατρικής Υπηρεσίας μέσα στις εγκαταστάσεις του ΚΕΝΟΚ.
Βίντεο
Στρατιωτικό Μουσείο Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Στρατού
https://www.youtube.com/watch?v=He6kcKLDfLE
Στοιχεία Επικοινωνίας
Ωράριο Λειτουργίας : Καθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή και από ώρα 08:00 έως 13:30 κατόπιν επικοινωνίας.
Υπεύθυνος : Υπλγός (ΥΚ) Δρόσος Απόστολος – Ανθστής (ΥΓ- ΕΥ) Ιντζέλης Κωνσταντίνος.
Διεύθυνση : Στρατόπεδο «Στγου Ν. Πλαστήρα» 1η ΣΤΡΑΤΙΑ/Λάρισα,
Τηλ.: 2410993352 – 3353.