Στρατιωτικό Μουσείο Κομοτηνής

Γενική Περιγραφή

Το Στρατιωτικό Μουσείο Κομοτηνής άνοιξε τις πύλες του στο κοινό, στις 14 Μαΐου του 2011 με αφορμή και την επέτειο των Ελευθερίων της Θράκης, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής σε όλους εκείνους που είτε από τη θέση ενός στρατιωτικού γραφείου είτε από τα χαρακώματα της μάχης οργάνωναν και διενεργούσαν με τον κατάλληλο κάθε φορά τρόπο, επιτυγχάνοντας έτσι τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στην έκβαση της μάχης.

Το Στρατιωτικό Μουσείο ήταν το κομμάτι που συμπλήρωσε όχι μόνο το πολιτιστικό αλλά και εν γένει το πνευματικό πάζλ της περιοχής γεμίζοντας το κενό που υπήρχε στο κομμάτι αυτό της ιστορίας. Αποτελεί ομολογουμένως ένα στολίδι για την πόλη της Κομοτηνής και λόγω των πολύ σημαντικών εκθεμάτων του (που παρόμοια δε συναντάς εύκολα στη γύρω περιοχή) αλλά και γιατί εμφανίζει το στοιχείο της συμπληρωματικότητας χρονολογικά και σε σύγκριση με τα υπόλοιπα Μουσεία της πόλης. Τέλος, η ίδια του η ύπαρξη έχει διευρύνει τους πολιτιστικούς ορίζοντες της Κομοτηνής και έχει φέρει, έστω και από περιέργεια, στην πόλη επισκέπτες από ολόκληρη την Ελλάδα, που όπως φαίνεται και από τα ίδια τους τα λεγόμενα στο βιβλίο εντυπώσεων , μόνο τα καλύτερα έχουν να πουν.

Στο Μουσείο φιλοξενούνται εκθέματα από τους αγώνες των Ελλήνων, αρχής γενομένης της Ελληνικής Επανάστασης και ολοκληρώνοντας το ταξίδι με το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συνδυασμένο και με πιο πρόσφατα αντικείμενα. Στο ισόγειό του συγκεκριμένα, ο επισκέπτης θα συναντήσει κάποιες σύγχρονες στολές των Στρατιωτικών Σχολών όπως και διάφορα σημαντικά μετάλλια όχι μόνο σύγχρονα αλλά και εκείνα από τους δύο μεγαλύτερους πολέμους της πρόσφατης παγκόσμιας ιστορίας. Στο δεύτερο όροφο του κτιρίου, ο επισκέπτης θα έρθει σε επαφή με στολές, οπλισμό, αντικείμενα στρατιωτικής χρηστικής αξίας και όχι μόνο, αλλά και με εκθέματα σπάνια που δεν συναντά εύκολα κανείς. Στον προαύλιο χώρο, η ιστορία ζωντανεύει μέσω των πυροβόλων, των αρμάτων και των οχημάτων που συμμετείχαν στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και έπειτα, συλλογή που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από αυτές άλλων μεγαλύτερων μουσείων. Στο χώρο του Μουσείου υπάρχει μία αίθουσα προβολών, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αυτή όπως και οι υπόλοιποι χώροι, και ως αίθουσα διδασκαλίας της ιστορίας για σχολεία, καθώς υπάρχει και η δυνατότητα προβολής εκπαιδευτικού υλικού αλλά και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα εκθέματα το μάθημα δεν θα γίνει απλά πιο ζωντανό αλλά και πιο ουσιαστικό. Φυσικά άξια λόγου είναι και η ύπαρξη της Αίθουσας Περιοδικών Εκθέσεων, η οποία κατά καιρούς φιλοξενεί διάφορες σημαντικές εκθέσεις όπως αυτή του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1897, της έκθεσης μοντελισμού του συλλόγου μοντελιστών Καβάλας και της έκθεσης φωτογραφίας και ζωγραφικής με θέμα τους Βαλκανικούς Πολέμους. Σε γενικές δηλαδή γραμμές ο χώρος προσφέρεται από κάθε άποψη και οι δυνατότητές του πολλές και χαρακτηριστικά εντυπωσιακές, σε πλήρη αναλογία και αρμονία με τα εκθέματα που περιέχει.

Η βιβλιοθήκη του Στρατιωτικού Μουσείου Κομοτηνής αποτελείται από πλήθος ελληνικής αλλά και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας η οποία καλύπτει μεγάλο εύρος όλων των επιστημών και όχι μόνο της ιστορίας. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι χάρη και στις ευγενικές δωρεές ιδιωτών τα εκθέματα του Μουσείου εμπλουτίζονται διαρκώς, ανανεώνοντας την συλλογή του και δίνοντας έναν πιο σπάνιο χαρακτήρα σε αυτά.

Ιστορικά Στοιχεία

Η ιστορικότητα των ίδιων των εγκαταστάσεων του Στρατιωτικού Μουσείου Κομοτηνής είναι γεγονός, αφού εδώ δεν εκτίθενται μόνο ιστορικά αντικείμενα αλλά φιλοξενούνται και σε ένα χώρο που είναι ο ίδιος συνυφασμένος με την έννοια της ιστορίας.

Το Στρατιωτικό Μουσείο φιλοξενείται σε ένα κτίριο με πολλές χρήσεις ανά τα έτη. Το κτίριο άρχισε να κτίζεται από τους Τούρκους το 1910 και τελείωσε το 1911. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν λίθοι από τις επάλξεις του Βυζαντινού Φρουρίου της πόλης. Το συγκρότημα των κτιρίων συμπεριλαμβανομένου και του Μουσείου αποτέλεσε την έδρα της Τουρκικής Μεραρχίας υπό το Στρατηγό Γιαβέρ Πασά έως τον Οκτώβριο του 1912. Από 8 Νοεμβρίου 1912 έως 27 Νοεμβρίου 1919 χρησιμοποιήθηκε ως έδρα Βουλγαρικής Μεραρχίας. Από το Δεκέμβριο του 1919 αποτέλεσε την έδρα συμμαχικών Δυνάμεων κατοχής υπό το Γάλλο Στρατηγό Σαρπύ. Από 14 Μαΐου του 1920 ήταν η έδρα της Μεραρχίας Σερρών. Το 1922 εγκαταστάθηκε η Χ ΜΠ υπό το Στρατηγό Ευθ. Τσιμικάλη και το Γ΄ΣΣ υπό το Στρατηγό Παν. Γαργαλίδη. Το 1923 αποτέλεσε την έδρα της ΧΧΙ ΜΠ από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Από 20 Απριλίου 1941 έως τον Οκτώβριο του 1944 χρησιμοποιήθηκε ως έδρα βουλγαρικής Μεραρχίας. Από το 1944 έως το 1949 ήταν η έδρα της ΧΙΙ ΜΠ. Από τον Απρίλιο έως το Νοέμβριο του 1950 αποτέλεσε την έδρα της ΧΧΙΙ Ταξιαρχίας και από το Δεκέμβριο του 1950 έως τον Αύγουστο του 1964 την έδρα του 21 ΣΠ το οποίο μετονομάσθηκε σε 140 ΕΣΠ και τελικά σε 29 ΣΠ. Από τον Αύγουστο του 1964 έως τον Ιανουάριο του 1969 ήταν η έδρα της ΧΧ ΤΘΜ. Από το Φεβρουάριο του 1969 έως τον Αύγουστο του 1971 εγκαταστάθηκε η ΔΔΜ της ΧΧ ΤΘΜ και τέλος από το Σεπτέμβριο του 1971 αποτελεί την έδρα της ΧΧΙ ΤΘ Ταξιαρχίας. Στα τελευταία αυτά χρόνια ο χώρος του Μουσείου φιλοξένησε διάφορες στρατιωτικές υπηρεσίες όπως Στρατιωτικό ταχυδρομείο ,έδρα της Ίλης Στρατηγείου καθώς και αποθήκες μονάδων της ΧΧΙ ΤΘΤ προτού ανακατασκευαστεί πλήρως και αποτελέσει σήμερα το Στρατιωτικό Μουσείο Κομοτηνής.